Nazwa: Gasmaske M. 1931(Arbejdsmaske M. 1931)

Rok produkcji: 1931

Producent: ?

Rozmiar: M

Przeznaczenie: Wojsko

Maska M. 1931 jest pierwszy modelem maski produkowany na terenie Danii. Jest to kopia francuskiej maski A.R.S. a właściwie jej zmodernizowanej wersji R.S.C. z lat 20. Tak jak francuski pierwowzór duńskie maski wyposażono w złącze gwintowe pochłaniacza o średnicy 42 mm. Ich produkcję rozpoczęto w 1931 roku i kontynuowano aż do początku 1938 kiedy to wprowadzono nowy model maski dla wojska. Maski z początkowego okresu produkcji posiadały części metalowe wraz z puszką i pochłaniaczem malowane na kolor brązowo pomarańczowy. W późniejszych latach kolor farby zmieniono na odcień zieleni. 

Tak jak w większości kopii maski R.S.C. i ta posiada zdejmowalną przednią pokrywę w celu umożliwienia czynności serwisowych związanych z zaworem wydechowym. Unikalnym rozwiązaniem w tej konstrukcji które wprowadzili Duńczycy były rozkręcane oprawki okularów. Ich pierwszą funkcją była możliwość montażu wkładek zapobiegających parowaniu szklanych okularów. Drugie zadanie jakie spełniały rozkręcane oprawki to łatwość wymiany okularu w przypadku stłuczenia.

Pochłaniacze tych masek miały kształt ściętego stożka z wypukłym przetłoczeniem po obwodzie poniżej połowy wysokości. W puszce zastosowano niespotykane rozwiązanie w postaci nakrętki pochłaniacza umieszczonej w wieczku puszki co jednoznacznie wyznaczało jego miejsce w puszce. Na wieku puszki te posiadały wytłoczoną koronę, symbol Armii Duńskiej oraz oznaczenie modelu maski. Krótki pasek puszki był wykonany w całości ze skóry mocowany do puszki dwoma miedzianymi nitami natomiast długi pasek regulowany był wykonany z materiału. Puszkę zamykano na zacisk.

Po lewej stronie maski posiadają oznaczenie rozmiaru w postaci tuszowej pieczęci natomiast po prawej stronie tuszowe oznaczenie modelu. Datę produkcji poprzedzoną symbolem rodzaju wojsk wczesne maski posiadały w dolnej części na zewnątrz natomiast sztuki z późniejszego okresu produkcji takie oznaczenia posiadają już po prawej stronie.

Nazwa: Gasmaske M. 1938(Arbejds-Ansigtsmaske M. 1938)

Rok produkcji: 1939

Producent: ?

Rozmiar: 3

Przeznaczenie: Wojsko

W połowie lat 30 koncepcja maski opartej na konstrukcji francuskiej A.R.S. z okresu pierwszej wojny była już zdecydowanie przestarzała a szybko ewoluująca technika sprzętu przeciwgazowego po 20 latach od zakończenia wielkiej wojny nie przypominała już pierwszych masek przeciwgazowych.

Projektując tą maskę Duńczycy wzorowali się najprawdopodobniej na niemieckiej GM24. Mimo zupełnie nowego wzoru model M. 1938 posiadał dużo cech swojego poprzednika M. 1931 takich jak ogłowie wykonane z obszytych materiałem sprężyn wraz z paskiem do zawieszenia maski na szyi w pogotowiu gazowym oraz część twarzowa wykonana z materiału nagumowanego od wewnątrz które to cechy były także typowe dla masek GM24. W dalszym ciągu pozostano przy koncepcji szklanych okularów gwarantujących znacznie lepszą przejrzystość niż te wykonane z tworzywa sztucznego, oprawki były rozkręcane aby zamontować wkładki nieparujące.

Zmieniono komorę zaworową która jest zdecydowanie mniejsza od poprzednika, wykonana ze stopu lekkiego i posiada nowocześniejsze zawory. Pochłaniacz zaprojektowano w zupełnie zmienionej formie, w porównaniu z tymi używanymi z maskami M. 1931 był on niższy lecz większej średnicy co w połączeniu z montażem pod innym kątem miało najprawdopodobniej zapewnić zmniejszony odczuwalny ciężar podczas użytkowania maski. Puszki zasadniczo nie uległy zmianie poza systemem do przechowywania pochłaniacza gdzie zrezygnowano z wkręcania go do pokrywki puszki na rzecz stalowego pudełka do którego wsadzało się pochłaniacz i przytwierdzało do wieka. W pudełku pochłaniacza było miejsce przeznaczone na kopertę z wkładkami nieparującymi, ponadto w puszkach znajdowały się szmatki do przecierania maski oraz tak jak w M. 1931 instrukcja użytkowania. Zmianom uległo także oznaczanie rozmiarów z literowego na cyfrowe które występowało w 4 różnych wielkościach oznaczonych numerami 1, 2, 3 lub 4.

Na maskach i puszkach można spotkać liczne oznaczenia w postaci tuszowych pieczęci najczęściej było to oznaczenie rozmiaru na lewej stronie a po prawej pieczęcie modelu maski, typu wojsk, roku produkcji oraz skrót H.t.K. oznaczający Hærens Tekniske Kommando czyli część armii zajmującą się dostawami sprzętu dla wojska od skarpet przez maski przeciwgazowe a na czołgach skończywszy. Pieczęcie tuszowy były także bardzo często umieszczane na paskach ogłowia.

Równocześnie z produkcją masek dla wojska rozpoczęto produkcję wersji cywilnej której pomimo nazwy zakup nie był możliwy przez indywidualne osoby. Maski w tej wersji otrzymywała straż pożarna oraz były one na wyposażeniu schronów. Posiadały one mniejszy pochłaniacz, puszkę wykonaną z prasowanego kartonu oraz nierozkręcane oprawki okularów które wykonano z celuloidu.

Produkcję tych masek rozpoczęto w 1938 roku a zakończono w 1939 jednocześnie rozpoczynając produkcję zmodernizowanej wersji M. 1938 G..

Nazwa: Gasmaske M. 1938 G.(Arbejds-Ansigtsmaske M. 1938 G.)

Rok produkcji: 1943

Producent: ?

Rozmiar: 3

Przeznaczenie: Wojsko

W 1939 roku produkcję masek M. 1938 zastąpiono wytwarzaniem zmodernizowanej wersji M. 1938 G. która posiadała bezpieczniejsze okulary wykonane z z trójwarstwowego szkła klejonego tzw. Triplex oraz część twarzową wykonaną z obustronnie gumowanego materiału co zapewniało lepszą odporność na penetrację maski przez BST.

Pomimo zajęcia Danii przez hitlerowskie Niemcy w 1940 roku mogła ona nadal zachować swoją suwerenność a także możliwe było funkcjonowanie parlamentu i rządu. Także maski dla armii były nadal produkowane w przeciwieństwie do takich krajów jak Belgia czy Holandia. Dopiero zmiany w 1943 roku doprowadziły do zaprzestania produkcji masek M. 1938 G..

Maski te tak jak M. 1938 występują w wersji cywilnej. Ponadto można je spotkać zarówno w wersji pokrytej beżową gumą jak egzemplarz z mojej kolekcji oraz w wersji z gumą koloru czarnego.

Obronę przeciwlotniczą wyposażono na przełomie lat 30 i 40 w maski FM3 produkcji czechosłowackiej które zostały oznaczone jako Model F. i pozyskane na drodze zakupu.

Po wojnie armię duńską wyposażano w brytyjskie maski Lightweight Service Respirator które były oznaczane M/45 a po wprowadzeniu modelu M/49 który był już produkcji duńskiej nadwyżkę M/45 przekazywano obronie cywilnej przez co często te maski można spotkać sygnowane czerwonymi pieczęciami CF od Civilforsvar. Pod koniec lat 60 Duńskie Siły Zbrojne zaczęły się już zaopatrywać w maski C3 kanadyjskiej produkcji nadając im symbol M/69 które to pozostały na wyposażenie aż do początku lat 90. W latach 70 duńska obrona cywilna dokonała zakupu niemieckich masek GM38 których znaczne ilości pozostawały jeszcze w magazynach w Niemczech które tak jak maski M/45 były oznaczane czerwonymi pieczęciami CF. Dowództwo zaopatrzenia H.t.K. w 1970 roku przemianowano na HMAK(Wojska Lądowe), FMAK(Lotnictwo) i SMAK(Marynarka Wojenna) zajmujące się dostawami dla poszczególnych typów wojska.

Nazwa: M/49/53

Rok produkcji: 1963

Producent: ?

Rozmiar: M

Przeznaczenie: Wojsko