Nazwa: 34M Gázálarc

Rok produkcji: ?

Producent: Mercur Vegyiművek

Rozmiar: 2

Przeznaczenie: Wojsko

Po zakończeniu I Wojny Światowej i rozpadzie Austro-Węgier armia węgierska użytkowała masek CK aż do 1928 roku kiedy to rozpoczęto produkcję masek 28M w zakładach Mercur. Były to maski produkowane na licencji firmy Auer i poza drobnymi różnicami były to kopie masek niemieckich GM24. Wkrótce jednak rozpoczęto prace nad nowszym modelem maski czysto węgierskiego projektu który miał być znacznie wygodniejszy w użytkowaniu dzięki pochłaniaczowi montowanemu bezpośrednio do części twarzowej.

Finalnie w 1934 roku rozpoczęto produkcję masek 34M. Początkowo maski były przenoszone w materiałowej torbie koloru brązowego zamykanej na skórzany pasek jednakże później torbę zmieniono na stalową puszkę z kartonowym wkładem wewnątrz zapobiegającym uszkodzeniom maski oraz krzyżakiem umieszczonym na wewnętrznej stronie wieczka służącym do przechowywania koperty z nieparującymi wkładkami okularowymi, ponadto puszka pod pokrywką posiadała gumową uszczelkę chroniącą zawartość puszki przed wilgocią i pyłem. Maski te były produkowane w 4 rozmiarach oznaczonych cyframi 1, 2, 3 i 4.

Na zdjęciach ukazany jest egzemplarz z mojej kolekcji we wcześniejszej wersji która posiada części metalowe maski wykonane ze stali które są pomalowane. Ponadto w 1939 roku wyprodukowano także w bardzo małych ilościach wersję tej maski wyposażoną w mikrofon. Dla obrony cywilnej i straży pożarnej produkowano maskę 33M która była podobna wyglądem do 34M jednakże posiadała zawór wydechowy po lewej stronie a z przodu tylko samą oprawę gwintową pochłaniacza. Obrona przeciwlotnicza użytkowała tak jak wojsko maski 34M. Ludność cywilna mogła się wyposażać w maski przeciwgazowe 35M Népgázálarc które były znacznie prostszą konstrukcją w porównaniu z maskami 33M i 34M. Dla najbiedniejszej ludności były drukowane specjalne kartki uprawniające do bezpłatnego odbioru maski 35M. Maski te były produkowane w 4 rozmiarach oznaczonych cyframi 1, 2, 3 i 4.

Warto wspomnieć że maski 34M pozostały w użyciu przez armię węgierską aż do końca lat 50 aż wymieniono je wszystkie na maski 50M wzorowane na sowieckich drugowojennych maskach kapturowych. 

Nazwa: 34M Gázálarc

Rok produkcji: ?

Producent: Mercur Vegyiművek

Rozmiar: 2

Przeznaczenie: Wojsko

Późniejsza wersja poniższej maski wyposażona w części metalowe wykonane ze stopu niemagnetyzującego. Jest bardzo prawdopodobne że tak samo jak Niemcy, Węgrzy zauważyli że części stalowe mogą wywoływać zmiany pola magnetycznego i wpływać na pracę bardzo wrażliwych przyrządów np. celowniczych lub kompasów i busoli. Niemcy stalowe części malowali na niebiesko a niemagnetyzujące na barwę ochronną. W przypadku węgierskich masek niemagnetyzujące części nie były malowane. 

Interesującym jest fakt że po wojnie wykorzystano formy do odlewania i tłoczenia części masek 34M i wyprodukowano ich pewną serię najprawdopodobniej na potrzeby przemysłu, posiadały one niemalowaną komorę zaworową odlaną ze stopu lekkiego i część twarzową wykonaną z zielonego gumowanego materiału w odróżnieniu od brązowych z okresu przed 1945 rokiem. Ostatnie powojenne serie tych masek miały komorę zaworową wykonaną już z plastyku.

Nazwa: 50M Siskálarc

Rok produkcji: 1954

Producent: Medicor

Rozmiar: 3

Przeznaczenie: Wojsko

Po wojnie zakłady Mercur zmieniły nazwę ma Medicor pozostając jednocześnie jedynym producentem masek przeciwgazowych na Węgrzech. Ze względu na zmianę strefy wpływów nowa maska dla armii węgierskiej była wzorowana na sowieckim projekcie z przełomu lat 30 i 40. Węgierska maska kapturowa 50M jest jedyną powojenną kopią radzieckiej maski SM1 która posiada tak jak pierwowzór odseparowane kanały schładzaczy okularów których niestety brakuje z moim egzemplarzu. Ich produkcję rozpoczęto w 1950 roku i ukończono z końcem lat 50 wprowadzając w 1960 roku zmodernizowaną wersję 60M która posiadała już wbudowane kanały schładzaczy powietrza i podwójny zawór wydechowy w rozbudowanej, większej komorze zaworowej. Tak jak wszystkie wojskowe maski kapturowe z tego okresu 50M i 60M były przenoszone w materiałowej torbie która służyła do podtrzymywania dużego pochłaniacza połączonego z maską za pomocą karbowanej rury.

Z końcem lat 60 produkcję masek 60M zakończono wprowadzając za nie model 70M(czasem oznaczany też jako 69M lub 72M) będący kopią radzieckiej maski PMG, tak jak PMG maski 70M posiadały już mały okrągły pochłaniacz montowany bezpośrednio do części twarzowej po lewej lub prawej stronie w zależności od tego czy żołnierz składał się do strzału na lewą czy prawą stronę. W miarę zastępowania w armii starszych modeli masek na rzecz 70M, maski 50M i 60M trafiały do obrony cywilnej. Maski 70M okazały się na tyle udane że nowy model maski 93M będące tak jak polska MP5 kopią francuskiej maski ARF-A wprowadzono dopiero na początku lat 90.

Nazwa:

Rok produkcji: 1972

Producent:

Rozmiar: 2

Przeznaczenie: Wojsko

Nazwa:

Rok produkcji: 1991

Producent:

Rozmiar: 5

Przeznaczenie: Wojsko

Nazwa: 75M. Keretálarc(76M Keretgázálarc)

Rok produkcji: 1978

Producent: Medicor

Rozmiar: 3

Przeznaczenie: Ludność cywilna

W okresie Zimnej Wojny dążono do zapewnienia bezpieczeństwa dla ogółu obywateli. W połowie lat 60 skonstruowano maskę o konstrukcji ramkowej bardzo przypominającą częścią twarzową maski 34M wykorzystując jako komorę zaworową komory stosowane w maskach 60M jednakże pozbawione wylotów dla kanałów schładzaczy okularów których owa maska nie posiadała. Model ten oznaczono 67M(występuje także pod nazwą 65M) i kompletowano w dwóch wersjach, pierwsza z dużym pochłaniaczem połączonym z maską z pomocą karbowanej rury jak maski 60M i druga wersja z małym okrągłym pochłaniaczem bezpośrednio dokręcanym do części twarzowej wyposażonym w nakładaną materiałową osłonę zabezpieczającą przed dostawaniem się drobnych cząsteczek zanieczyszczeń do wnętrza.

W połowie lat 70 dokonano modernizacji tego modelu powiększając nieco okulary oraz tłoczoną metalową i skomplikowaną komorę zaworową zastępując prostą odlewaną z plastyku. Modernizację tą oznaczono 76M(występuje też jako 75M.) Zarówno 67M jak i 76M były produkowane w 4 rozmiarach oznaczonych numerami 1, 2, 3 i 4. Produkcję 76M zakończono końcem lat 80.